4 Điều Cần Biết Khi Xây Dựng Nhà Thờ Họ

1. Nhà thờ họ thờ những ai?

Nhà thờ họ hay từ đường là một ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hay từng chi họ tính theo phụ hệ (dòng của cha). Nhà thờ họ phổ biến trong văn hóa người Việt tại khu đồng bằng và trung du Bắc Bộ và Trung Bộ.

Chi họ lớn, sau khi đã phân chi thì nhà thờ của dòng trưởng nam sẽ là nới nơi thờ phụng từ đời ông thủy tổ, nơi giữ gia phả gốc, nhà thờ này sẽ được gọi là nhà thờ đại tôn. Các nhánh họ khác đều có nơi thờ cúng riêng từ đời ông tổ chi trưởng, gọi là nhà thờ chi họ (hay cửa họ).

Để xây dựng nhà thờ họ đẹp thì vấn đề diện tích cần phải được tính toán một cách chi tiết vừa đủ cho ngôi nhà và khuôn viên. Theo các kiến trúc sư, thực tế diện tích nhà thờ họ phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện kinh phí, mức đầu tư của dòng họ.

Ví dụ với quy mô diện tích khoảng 60 – 80m2 thì có thể làm 2 tầng – 8 mái hoặc 4 mái với từ 3 – 5 gian, kích thước gian giữa 5,5m, gian bên 2,7m, khẩu độ 4,5m, số diện tích còn lại sẽ dành cho sân vườn (nhà bia, cuốn thư, tiểu cảnh, gác chuông…) hoặc làm thêm cả phần hậu cung.

3. Chọn hướng xây dựng nhà thờ họ:

Phong thủy là yếu tố không thể thiếu khi xây dựng nhà thờ họ bao gồm hướng nhà và thế đất. Về thế đất việc xây nhà thờ họ tốt nhất nên chọn hướng Nam bởi đây là hướng tốt cả về mặt phật giáo và nho giáo. Tuy nhiên tùy vào từng trường hợp cụ thể mà việc xem hướng nhà có thể thay đổi để hợp với hướng người đứng tên nhà thờ.

Còn về thế đất, bạn cần lưu ý chọn nền đất phía sau nhà thờ họ phải cao hơn nền đất phía trước đồng thời nền đất bên trái cao hơn nền đất bên phải. Nếu tuân thủ được các yếu tố này thì việc thiết kế nhà thờ sẽ diễn ra thuận lợi hơn

4.Xem tuổi khi xây dựng nhà thờ họ: 

Theo quan niệm dân gian, xây dựng nhà thờ họ là việc trọng đại, ảnh hưởng đến vận mệnh của cả dòng họ. Do đó, việc xem tuổi được cho là cần thiết để chọn được ngày giờ đẹp, tránh những vận hạn không tốt.

Xem tuổi giúp gia chủ lựa chọn được thời điểm khởi công, động thổ phù hợp, mang lại may mắn, tài lộc cho con cháu trong dòng họ.

Việc xem tuổi cũng giúp chọn được người chủ trì các nghi lễ cúng bái, đảm bảo sự suôn sẻ, trang nghiêm.

Luận theo phái Loan Đầu thì trước khi thiết kế và xây dựng một hay nhiều công trình trên một khu đất lớn, người ta phải khảo sát đo đạc địa hình hiện trạng, để định cuộc cho khu đất: Phía nào có sơn, phía nào có thủy, huyệt tốt và huyệt xấu của lô đất ở đâu, tính đại cục thình để đắp đồi và đặt non bộ ở đâu, khu vực nào trồng cây cổ thụ, khu vực nào đào ao hay làm hồ cảnh hoặc bể cá cảnh.

Luận theo Khí thì phải đến đất cảm nhận khí của khu đất, khí của khu đất đó đang trong thời kỳ sinh vượng tử tuyệt ra sao, hóa giải và kích phong thủy như nào? Xem gió thổi tới từ phương nào, có bị nắn hướng gió do địa hình và công trình hiện trạng hay không. Khi xây dựng thì đặt các công trình ở vị trí nào, non bộ và trồng hàng cây để nắn hướng gió ra sao? Vào năm khởi công xây dựng thì với hiện trạng khu đất có thể đặt công trình theo những hướng nào, tính toán đại cục của từng hướng liên quan đến toàn khu đất, chọn xem hướng nào thịnh hướng nào suy, từng hướng của công trình thịnh được bao lâu và nếu suy thì bao giờ hết.

Xây dựng nhà thờ họ là một việc làm trọng đại, thể hiện lòng hiếu thảo và sự gắn kết của dòng họ. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để chuẩn bị cho việc xây dựng nhà thờ họ của mình.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết hữu ích khác về án gian thờ và nhà gỗ cổ truyền tại Trường Phúc